Primjena iz­mje­na i do­pu­na Za­ko­na o te­ri­to­ri­jal­noj or­ga­ni­za­ci­ji ko­ji je izglasan u martu prošle godine, a kojim je omo­gu­će­no da Tu­zi do­bi­ju sta­tus sa­mo­stal­ne op­šti­ne, počinje 1. septembra. Poslanik DPS-a Halil Duković ni najmanje ne sumnja da će Tuzi do kraja godine promijeniti status jer, kako navodi, ne može ništa da se dogodi da do toga ne dođe.
– Do neraspisivanja izbora može doći samo ukoliko Skupština Crne Gore izglasa neke izmjene zakona, a s obzirom na to da je poslednja sjednica prije avgustovskog odmora 23. jula i da na njoj nema te tačke dnevnog reda, a da je 1. septembar odmah poslije odmora – nema zakonskog osnova da ne dođe do raspisivanja izbora. Zna se da izbore raspisuje predsjednik države i da to ne može biti učinjeno prije 1. septembra, a da li će biti 5., 10. ili 15. to je na njemu da odluči. U svakom slučaju, prije odluke bi trebalo zakazati konsultacije sa predsjednicima partija da se odluči o datumu izbora – kazao je Duković.
On je naveo da je rok za održavanje izbora od 60 do 90 dana.
– Izmjenama i dopunama zakona o teritorijalnoj organizaciji koji su izglasani prošle godine je predviđen rok početak septembra da se raspišu izbori, a onda od 60 do 90 dana rok za održavanje. Kad se sve izračuna izbora neće biti prije novembra. Znači, dva mjeseca je minimum, a tri mjeseca maksimum da se održe izbori, pa mogu biti 61. dana a mogu i 89. oba datuma potpuno su regularna. Zna se da se izbori ne mogu zakazati danas za sjutra. Ako primjena zakona počinje 1. septembra, sve će se završiti najkasnije do polovine decembra, sve zavisi kad se raspišu izbori, to je jednostavna izborna matematika – kazao je Duković.
On je naveo i da je imati punopravnu Opštinu Tuzi nešto najbolje što im se može dogoditi te da su tom cilju sve bliži.
Tuzi su već duže vrijeme u žiži političke javnosti zbog odredbi zakona kojima je građanima data mogućnost duplog glasa – glasanja za svoj i parlament Glavnog grada. Tako su u Tuzima u novembru prošle godine birali svoj parlament, u maju ove godine parlament Glavnog grada, a uskoro će opet za sebe samostalnu opštinu.
Jedni su od činilaca koji su DPS-u na izborima u maju obezbijedili apsolutnu vlast.
Od 2006. godine Podgorica je imala tri predstavnička doma – Skupštinu Glavnog grada i Skupštine GO Tuzi i Golubovci. Vlast u GO Tuzi nakon izbora 2006. godine činila je koalicija DS i Građanska inicijativa, kasnije i Albanska alternativa uz podršku jednog odbornika SNP-a. Na sledećim izborima, 2010. godine vlast je osvojio DPS sa 11 od 21 mandata. DPS više nije gubio vlast i trenutno je na vlasti u koaliciji sa BS, DUA i SD.
Svojevremeno je u Tuzima rađena i Studija izvodljivosti samostalnosti koja nije pokazala da sadašnji dio Glavnog grada mogu biti održivi, bez neke značajnije pomoći države.
Među takozvanim političkim datumima u Tuzima, građani pamte 23. septembar 2012. godine kada je Milo Đukanović, predsjednik DPS-a, na predizbornom skupu uoči parlamentarnih izbora obećao održavanje konsultativnog referenduma o statusu. On je tada rekao da će narod odlučiti kako želi da izgleda opština, a DPS garantovati da će demokratska volja biti ispoštovana. Referendum je bio najavljen za septembar 2013. godine, ali dosad nije održan. Mnogi su tada rekli da je propala, izigrana, a neki odložena ideja o samostalnosti. Uslijedile su nove političke odluke i najave da će izmjenom zakona Tuzi dobiti željenu opštinu. To se nije desilo ni u 2015. godini, ali su u Skupštini Crne Gore izglasane izmjene više zakona koje tretiraju oblast lokalne samouprave – opštine u okviru Glavnog grada, po kojima su one dobile teritoriju, finansiranje iz operativnog budžeta Glavnog grada sa sopstvenim i državnim budžetom. Kako Glavni grad nije mijenjao statut, tek na izborima prije dva mjeseca je glasan parlament za ovaj vid lokalne samouprave koji će trajati do izbora skupštine za samostalnu opštinu. Tuzani još uvijek nijesu ni formirali sve organe upravljanja, ali jesu izabrali dva potpredsjednika opštine, sekretara Skupštine i v.d. sekretare dva od četiri sekretarijata.
Nakon sticanja samostalnosti, biće posebno zanimljivo razgraničenje sa Glavnim gradom s obzirom na to da se dokumenta o ovoj oblasti, koju je usvojio Glavni grad sa jedne i GO Tuzi sa druge strane značajno razlikuju. Sporno je više naselja, počev od Konika, Kuća Rakića, Cijevne...
S.R.